Մանկական աշխարհայացք կամ Լույս ու մութ աշխարհները

1. Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:
Դալար-կանաչ (բույսերի մասին) 
կռացնել-կեռ դարձնել, կորացնել
փաղաքշել-սիրալիրությամբ շոյել՝ փայփայել:

2. Բնութագրի՛ր Գյուլնազ տատին:
Գյուլնազ տատիկը շատ աշխատասեր, բարի և հետաքրքիր տատիկ էր:

3. Առաջին հատվածից դուրս բեր կարևոր միտք արտահայտող տողը կամ տողերը և մեկնաբանի՛ր:
Զարմանալի մի աշխարհ է մանկական աշխարհը․ ափսո՜ս, որ մարդ խելահաս եղած ժամանակ՝ է՛լ չի կարողանում մտնել այդ աշխարհը, որ իր առաջվան լսածները մեկ անգամ էլ լսե։ Ամենայն ինչ, որ մանկության ժամանակ մոտիկ էր, մեծացած ժամանակ հեռանում է. ինչ որ հեշտ էր՝ դժվարանում, ինչ որ պարզ և հասկանալի էր՝ խավարում է և անըմբռնելի դառնում։ Ինչքան հիմա ես հիշում եմ, մանկությանս ժամանակ մեզ համար ոչ մի վերացական բան չկար, ամենայն ինչ տեսանելի և շոշափելի էր։ 
Ինձ համար այս տողերը շատ կարևոր տողեր են, որովհետև այստեղ խոսվում է նրա մասին, որ դուք ծնողներ մի փոքր ժամանակ կարող եք հատկացնել և խաղալ ձեր երեխաների հետ:

ՏԱՍՆՈՐԴԱԿԱՆ ԿՈՏՈՐԱԿՆԵՐ

986. Կոտորակի համարիչը գրի առնելով որպես կարգային գումարելիների գումար՝ կոտորակը ներկայացրե՛ք բնական թվով բազմապատկված համակարգային տասնորդական կոտորակների
     գումարի տեսքով.
     ա) 89/100 = (80 + 9)/100 = (8 · 10)/100 + 9/100 = 8 · 10/100 + 9 · 1/100 = 8 · 1/10 + 9 · 1/100
     բ)18/1000=10/1000+8/1000=10*1/1000+8*1/1000
     գ) 5372/10000 = (5 · 1000 + 3 · 100 + 7 · 10 + 2)/10000 = (5 · 1000)/10000 + (3 · 100)/10000 + (7 · 10)/10000 + 2/10000 = 5/10 + 3/100 + 7/1000 + 2/10000 = 5 · 1/10 + 3 · 1/100 + 7 · 1/1000 + 2 · 1/10000
     դ) 100/1000=100*1/1000
     ե) 839/1000 = 8 · 1/10 + 3 · 1/100 + 9 · 1/1000 (8 · 100 + 3 · 10 + 9)/10000 = (8 · 100)/10000 + (3 · 10)/10000 + 9/10000 = 8/100 + 3/1000 + 9/10000 = 8 · 1/100 + 3 · 1/1000 + 9 · 1/10000
987. Կոտորակը ներկայացրե՛ք բնական թվերով բազմապատկված կարգային միավորների և համակարգային տասնորդական կոտորակների գումարի տեսքով.
     

ա)930/100=9*100+3*10/100=9*100/100+3*10/100=9+3* 1/10

բ)46723/10000=4*10000+6*1000+7*100+2*10+3*1/10000=4*10000/10000+6*/10000+7*100/10000+2*10/10000+3*1/10000=4*1+6*1/10+7*1/100+2*1/10000+8*1/10000

գ)83018/1000=8*10000+3*1000+1*10+8*1/1000=8*10000/1000+3*1000/1000+1*10/1000+8*1/1000=8*10+3*1+1*1/100+8*1/1000

դ)307/10=3*100+7*1=3*100/10+7*1/10=3*10+7*1/10

ե)6421/10=6*1000+4*100+2*10+1*1/10=6*1000/10+4*100/10+2*10/10+1*1/10=6*100+4*10+2*1+1*1/10

զ)3245/1000=3*1000+2*100+4*10+5*1/100=3*1000/100+2*100/100+4*10/100+5*1/100=3*10/1+2*1+4*1/10+5*1/100

է)1074003/100000=1*10000+7*10000+4*1000+3*1/10000=1*10+7*1/10+4*1/100+3*1/100000

ը)56251/1000=5*10000+6*1000+2*100+5*10+1*1/1000=5*10000/1000+6*1000/1000+2*100/1000+5*10/1000+1*1/1000=5*10+6*1/10+2*1/10+5*1/1000+1*1/1000
988.Արտահայտությունը գրե՛ք տասնորդական կոտորակի տեսքով
ա)3*10+6*1/10=30+6/10=300/10+6/10+306/10

բ)8*1/10+7*1/100=80/100+7/100=87/100

գ)10+1/100=10/1+1/100=1000/100+1/100=1001/100

դ)5*100+4*10+2*1/10=500/1+40/1+2/10=500/10+400/10+2/10=5402/10

ե)100+10+1/10+1/100=10000/100+1000/100+100/100+1/100=11011/100

զ)6*1/10+9*1/100+7*1/1000=6/10+9/100+7/1000+600/1000+90/1000+7/1000=697/1000

944. Գնացքը A քաղաքից B քաղաքն էր գնում 55 կմ/ժ արագությամբ,
     իսկ B-ից A՝ 60 կմ/ժ արագությամբ։ A-ից B գնալու և վերադառնալու
     համար, չհաշված կանգառները, գնացքին անհրաժեշտ եղավ 23 ժ։
     Քանի՞ կիլոմետր է A-ից մինչև B։
     

x/55+x/60=23

12x+11X/660=23

23x/660=23

23x=23×660

x=660

Կուզեի լինել

1. Գրի՛ր տրված բառերի բացատրությունը: 

Մանրավաճառ-մանր իրեր վաճառող առևտրական   
բնավ-բոլորովին, ամենևին   
պարտիզպան-   
պարտեզ-պտղատու ծառեր՝ ծաղիկներ և աճեցրած հողամաս նաև այգի   
լապտեր-լուսավորման ապակյա անոթ,   
երերալ-մեղմորեն այս ու այն կողմ շարժվել՝ տարուբերվել՝ տատանվել:
2. Ինչից էր դժգոհ տղան: Ո՞ր հատվածներից է դա երևում:
Տղան դժգոհ էր նրանից, որ նա չի կարող փոշոտվել, կեղտոտվել, ուժեղ արևի տակ թրև գալ կամ անձրևի տակ թրջվել:Բահը ձեռքին` անում է այն, ինչ որ սիրտն  ուզում է` փոշոտում է հագուստները: Եվ ոչ մեկից նկատողություն չի ստանում, երբ արևի տակ վառվում է կամ թրջվում է անձրևից:Կուզեի ես էլ պարտիզպան լինել, մշակել իմ պարտեզը, և ոչ մեկը իմ փորելը չարգելեր:
3.Ինչի՞ց կարող էին դժգոհել, ի՞նչ կարող էին ցանկանալ

• մանրավաճառը-մանրավաճառը կարող էր դժգոհել նրանից, որ նրա եկամուտը քիչ է:Մանրավաճառը կարող է ցանկանալ, որ նրա եկամուտը շատ լինի:
• պարտիզպանը-պարտիզպանը կարող էր բողոքել նրանից, որ նրա պարտեզը կեղտոտում են:Պարտիզպանը կարող է ցանկանալ, որ նրա պարտեզը չկեղտոտեն:
• պահապանը-Պահապանը կարող է բողոքել նրանից, որ նրա աշխատավարձը ցածր է:Պահապանը կարող է ցանկանալ, որ նրա աշխատավարձը բարձր լինի:

4.Ինչպե՞ս կբացատրես վերնագիրը:
Ես այս վերնագիրը կբացատրեի այսպես, որ ամեն մեկն էլ իր հոգու խորքում ունի իր պատկերացրած իդեալը, որին նա ուզում է նմանվել:
5. Շարադրի՛ր մտքերդ՝  ,,Ես էլ կուզեի լինել…,, 
Ես էլ կուզեի լինել

Ես էլ կուզեի լինել մայրիկիս օգնականը: Եթե ես լինեի մայրիկիս օգնականը, մայրիկիս գործը մի փոքր կթեթևանար: Ես ու մայրիկս միասին կմաքրեինք տները, կմաքրեինք մեր բակը և կպահեինք փոքրիկ քույրիկիս: Ես կուզեի լինել օգնականը, որովհետև ես շատ եմ սիրում մաքրություն: Օրինակ մայրիկս կմաքրեր բակը, իսկ ես կմաքրեի տունը և կպահեի քույրիկիս: Նաև մայրիկիս օգնականը լինելը, ինձ շատ օգուտ է տալիս: Եթե մայրիկիս օգնականը լինեի, ես ժամանակ չէի ունենա հեռախոսով խաղալու և այդպես չէի վնասի աչքերս: Ես սիրով քույրիկիս շորեր կհագցնեմ, կսանրեմ մազերը, նրա համար ճաշ կպատրաստեմ, նրան կօգնեի կատարել տնային առաջադրանքները և այսպիսով կանեի մայրիկների պարտականությունները: Եթե մայրիկիս օգնականը լինեի, միասին բակում ծառեր կտնկեինք, ծառերը կջրեինք, ծաղիկներին կխնամեինք և այլն: Չէի ուզի միայն մայրիկիս մասնագիտության հարցում լինել նրա օգնականը, քանի որ չեմ սիրում հաշվապահի աշխատանքը, մի տեսակ թվերն ինձ համար չեն, այնտեղ կարծում եմ չես կարող ստեղծագործել, իսկ խոհանոցի հարցում մեծ սիրով կօգների, քանի որ խմորեղեն, աղցաններ ու էլի շատ ու շատ համեղ ուտելիքներ պատրաստելը իսկը իմ սրտով է:

Байкал живой /հայերեն թարգմանությամբ/

Местные жители не называют Байкал озером, только уважительно — морем. Придя на берег, с Байкалом следует поздороваться. Купаться не воспрещается, но в священной байкальской воде нельзя мыться и стирать одежду, а также мыть машину. Нельзя плевать в воду или что-то в нее бросать.

Экосистема озера действительно очень хрупкая. Здесь обитает 2635 видов растений и животных. Более 1000 их них — эндемики, то есть встречаются только на Байкале. В последние десятилетия экологическая ситуация вызывает серьезные опасения ученых: началось обмеление, в прежде идеально чистой воде находят следы человеческой деятельности. С 2011 года массово гибнет уникальная губка — главный очиститель байкальской воды.

Բայկալը կենդանի է

Տեղի բնակիչները Բայկալը լիճ չեն անվանում, այլ ավելի հարգալից ձևով անվանում են ՝ ծով: Հասնելով ափ ՝ պետք է բարևել Բայկալին: Լողը արգելված չէ, բայց դուք չեք կարող լողանալ և լվանալ հագուստը սրբազան Բայկալի ջրի մեջ, ինչպես նաև լվանալ ձեր մեքենան: ՛՛Մի թքեք ջրի մեջ կամ մի բան նետեք այնտեղ՛՛ սա համարվում է Բայկալի կարգախոսը:

Լճի էկոհամակարգն իսկապես շատ փխրուն է: Այստեղ ապրում են բույսերի և կենդանիների 2635 տեսակ: Նրանցից ավելի քան 1000-ը էնդեմիկ են, այսինքն ՝ հանդիպում են միայն Բայկալ լճում: Վերջին տասնամյակների ընթացքում էկոլոգիական իրավիճակը լուրջ մտահոգություններ է առաջացրել գիտնականների շրջանում. Սկսվել է ծանծաղուտը, և մարդու գործունեության հետքերը հայտնաբերվել են նախկինում կատարելապես մաքուր ջրի մեջ: 2011 թվականից ի վեր յուրահատուկ ՛՛սպունգը՛՛՝Բայկալի ջրի հիմնական մաքիչը, որի շնորհիվ Բայկալն այդքան մաքուր էր, զանգվածաբար մահանում է:

Շնչառություն

1.  Ի՞նչ  է  շնչառությունը:
Այն գազափոխանակությունը, երբ օրգանիզմը օդից կլանում է թթվածին և անջատում ածխաթթու գազ կոչվում է շնչառություն:
2.  Շնչառական  ի՞նչ  օրգաններ  գիտեք:
Ջրային կենդանիների շնչառության օրգանն է` խռիկները: Ցամաքային կենդանիների շնչառության օրգանն է` թոքերը: Միջատների շնչառության օրգանն է` շնչառական խողովակները՝ տրախեաները:
3. Ի՞նչ  դեր  ունի  շնչառությունը  բույսերի  և կենդանիների  կյանքում:
Թթվածինը մասնակցում է օրգանիզմում տեղի ունեցող բարդ օրգանական նյութերի օքսիդացմանը, որի արդյունքում անջատվում է էներգիա:Կյանքը հնարավոր է միայն էներգիայի առկայության պայմաններում.
4.  Շնչառության ո՞ր  եղանակն է կոչվում  կրկնակի:
Թռչունների թոքերը սպունգանման են։ Թռիչքի ժամանակ արյան և օդի միւև գազափոխանակությունը կատարվում է և ներշնչման, և  արտաշնչման պահին։ Շնչառության այս եղանակը կոչվում է կրկնակի։

Թագավորն ու խաբեբան

1. Բացատրի՛ր տրված բառերը:
Խորհրդատու-խորհուրդ տվող մարդ
կորզել-խաբեությամբ՝ խորամանկությամբ և այլ միջոցներով մի բան մեկից վերցնել՝
հառել-ձգել, մեկնել, երկարացնել
հունար-հնարագիտություն, հմտություն, շնորհք
գահ-թագավորական զարդարուն բարձրադիր աթոռ:

2.Բացատրիր տրված արտահայտությունները:
Քթից բռնած ման ածել:
Խելքին մոտ բաներ չասել:
Գլուխդ ուսերիդ չի մնա:

Քթից բռնած ման ածել-մոլորեցնել, խաբել։
Խելքին մոտ բաներ չասել-անհիմն խոսել։
Գլուխդ ուսերիդ չի մնա-գլուխը թրցնել։
3.Քո կարծիքով որն է այս պատմության ասելիքը:
Այս պատմության ասելիքը այն էր, որ չպետք է չխաբնվել խաբողներին։
4. Բնութագրիր այս պատմության թագավորին:
Այս պատմության թագավորը շատ միամիտ էր։
5. Ինչո՞ւ խաբեբային հաջողվեց խաբել թագավորին:
Խաբեբային հաջողվեց խաբել, որովհետև թագավորը ոչ խորամանկ և դյուրահավատ։

«Ուսումնական գարուն» նախագիծ

Ուսումնական գարուն

Цветы в разных странах
Во многих государствах есть цветы-любимцы. Их изображают даже на гербах стран. Например, в Японии в качестве символа используется хризантема, в Швейцарии – эдельвейс, в Ирландии – клевер. В Китае национальным цветком признан пион, жители этой страны верят в магические свойства такого растения. А в США цветы-символы есть и у отдельных штатов. Так, в Огайо это гвоздика красного цвета, в Индиане – незабудка.

Сколько интересного, а кое-где и сказочного таят в себе цветы: это милые и хрупкие создания, которых люди так любят, ценят и берегут. Копилку знаний о цветах при желании можно пополнять регулярно, ведь новые сорта, оригинальные расцветки растений появляются практически ежедневно. А мастерство флористов позволяет наслаждаться роскошными букетами красного цвета или любого другого оттенка, эффектными цветочными композициями.

Ծաղիկները տարբեր երկրներում

Շատ նահանգներում կան սիրված ծաղիկներ: Դրանք պատկերված են նույնիսկ երկրների զինանշանների վրա: Օրինակ ՝ Ճապոնիայում քրիզանտեմը օգտագործում են որպես խորհրդանիշ, Շվեյցարիայում ՝ Էդելվայս, Իռլանդիայում ՝ երեքնուկ: Չինաստանում քաջվարդը ճանաչվում է որպես ազգային ծաղիկ. Այս երկրի բնակիչները հավատում են նման բույսի կախարդական հատկություններին: Իսկ Միացյալ Նահանգներում առանձին նահանգներ ունեն նաև խորհրդանշական ծաղիկներ: Այսպիսով, Օհայոյում դա կարմիր մեխակ է, Ինդիանայում ՝ անմոռուկ:

Քանի հետաքրքիր, իսկ որոշ տեղերում նույնիսկ առասպելական ծաղիկներ թաքցնում են իրենց մեջ. Սրանք հմայիչ և փխրուն արարածներ են, որոնք մարդիկ այնքան շատ են սիրում, գնահատում և փայփայում: Ծաղիկների մասին գիտելիքների խոզուկ բանկը, ցանկության դեպքում, կարող է պարբերաբար համալրվել, քանի որ գրեթե ամեն օր հայտնվում են նոր սորտեր, բույսերի ինքնատիպ գույներ: Իսկ ծաղկավաճառների հմտությունը թույլ է տալիս վայելել կարմիր կամ ցանկացած այլ երանգի շքեղ ծաղկեփնջեր, տպավորիչ ծաղկային կոմպոզիցիաներ:

29 марта- 2 апреля

Урок 2

Домашнее задание: Творческое задание:

С чем вы ассоциируете космос? Какие мысли у вас возникают, когда вы смотрите ввысь поздним вечером, задрав голову вверх?  Напиши сочинение “ Космос моими глазами”

Вечером, когда я смотрю на небо, я вижу прекрасную луну и звезды. Когда я смотрю на звезды, мне интересно, есть ли на небе больше тысячи звезд. Я представляю каждую звезду как образ. Благословенный это люди, которые побывали в космосе и увидели эту красоту.

ՏԱՍՆՈՐԴԱԿԱՆ ԿՈՏՈՐԱԿՆԵՐ

1․Արդյո՞ք հետևյալ թիվը տասնորդական կոտորակ է՝ 7/100։
Այո:
2․Կոտորակը գրիր տասնորդական կոտորակի տեսքով: 
5/20=25/100=20/100+5/100
3․Հետևյալ թվերից ո՞րն է համակարգային տասնորդական կոտորակը: Ընտրիր ճիշտ տարբերակը:

• 89/100
• 1/1000
• 1/7
• 89/7
• 7/10

4․Տրված թվերից որո՞նք են տասնորդական կոտորակները: Ընտրիր ճիշտ տարբերակները:

• 11/10
• 7 5/11
• 11/1000
• 34/11
• 34/100

5․Ներքևի տասնորդական կոտորակը գրիր համակարգային տասնորդական կոտորակների միջոցով։

22/100=20+2/100=20/100+2/10+2/100=2 1/10+2 1/100
6․188:10 քանորդը գրիր անկանոն տասնորդական կոտորակի տեսքով:

188:10=188/10

7․Չափման միավորները արտահայտիր տասնորդական կոտորակների տեսքով:

 1. 16 դմ 6 սմ =1/166 դմ

 2. 5 կգ 55 գ =1/5055 գր

8․Կոտորակը գրիր տասնորդական կոտորակի տեսքով: 
6/125=2/125+2/125+2/125