բ.հետազոտական աշխատանքները, նախագծերը
https://animinasyanblog.wordpress.com/2021/04/28/%d5%a1%d5%bc%d5%a1%d5%bb%d5%a1%d5%a4%d6%80%d5%a1%d5%b6%d6%84-6-%d6%80%d5%a4-%d5%a4%d5%a1%d5%bd%d5%a1%d6%80%d5%a1%d5%b6-%d5%a1%d5%ba%d6%80%d5%ab%d5%ac%d5%ab-23-30-%d5%a1%d5%bc%d5%a1%d5%bb%d5%a1/
գ.հանդիպումները
դ.ուսումնական ճամփորդությունները
Համաշխարհային պատմություն-Հարցերը վերաբերվում են Հին աշխարհի պատմությանը
1.Ներկայացնել Հին աշխարհի պատմությունը ուսումնասիրման ընթացքում կարևոր իրադարձությունների ժամանակագրությունը: Ներկայացնելուց հետո նկարագրիր այդ ժամանակահատվածը հետևություն անելով՝:
| Տարեթիվ Մինչև 10000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկա 13000 թ․ Ք․ ծ․ ա․Հյուսիսային Ամերիկայում հայտնվեցին առաջին մարդիկ։ | Եվրոպա | Աֆրիկա |
| 10000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | Մոտ 6000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Կենտրոնական Ամերիկայում սկսեցին մշակել հողը։ | Մոտ 6000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ Հունաստանում, իսկ ավելի ուշ՝ Եվրոպայում սկսեցին մշակել հողը։ | Մոտ 6000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Սահարայում ընտելացրին խոշոր եղջերավոր անասուններին։ |
| 5000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | Մոտ 1200 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Օլմեկներն սկսեցին տաճարներ կառուցել։ | Մոտ 3000-1500 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Բրիտանիայում կառուցվեց Սթոունհենջը։ Մոտ 1900-1450 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Մինոացիները պալատներ կառուցեցին Կրետե կղզում։ Մոտ 1600 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Միկենացիները մեծ ազդեցություն ձեռք բերեցին Հունաստանում։ Մոտ 1450 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Միկենացիները նվաճեցին Կրետե կղզին։ Մոտ 1100 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Խավար դարաշրջանի սկիզբը Հունաստանի պատմության մեջ։ | Մոտ 5000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Նեղոսի հովտում սկսեցին մշակել հողը։ Մոտ 3100 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Մենես թագավորը միավորեց Վերին և Ստորին Եգիպտոսները։ Մոտ 2686 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հին թագավորության դարաշրջանի սկիզբը Եգիպտոսում։ Մոտ 2630 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Եգիպտացիները Գիզայում սկսեցին Մեծ Բուրգի կառուցմանը։ Մոտ 2040 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Միջին թագավորության դարաշրջանի սկիզբը։ Մոտ 1720 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հիքսոսները նվաճեցին Եգիպտոսը։ Միջին թագավորության անկումը։ Մոտ 1570 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Նոր Թագավորության դարաշրջանի սկիզբը։ Մոտ 1450 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Եգիպտոսը հասավ հզորության գագաթնակետին Թութմոս Երրորդ թագավորի օրոք։ |
| 1000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | Մոտ 1000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ադենա ցեղն սկսեց դամբարանաբլուրներ կառուցել։ | Մոտ 800 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Եվրոպայում տարածում գտավ կելտերի ապրելակերպը։ 776 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Առաջին Օլիմպիական խաղեր։ Մոտ 753 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ըստ առասպելի՝ հիմնադրվեց Հռոմը։ 509 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հռոմը դարձավ հանրապետություն։ | Մոտ 814 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Փյունիկցիները հիմնադրեցին Կարթագենը։ |
| 500 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | Մոտ 300 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հոփվել ցեղը նվաճեց ադենա ցեղին։ Մոտ 200 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Նասկա ցեղն անապատում գծեց վիթխարի պատկերներ։ | Մոտ 500-350 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հին Հունաստանի բարգավաճման դարաշրջան։ 431-404 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Պելոպոնեսյան պատերազմ։ 356 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ծնվեց Ալեքսանդր Մեծը։ 44 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Սպանվեց Հուլիոս Կեսարը։ 27 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հռոմի առաջին կայսր դարձավ Օգոստոսը։ | Մոտ 500 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Սկզբնավորվեց Նոկ ցեղի ապրելակերպը։ 332 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ալեքսանդր Մեծը նվաճեց Եգիպտոսը։ 146 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հռոմեացիները ավերեցին Կարթագենը։ 30 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հռոմեացիները նվաճեցին Եգիպտոսը։ |
| 1 թ․ Ք․ ծ․ | Մոտ 1-700 թթ․ – Մոչե ցեղը կառավարեցին ռազմիկ–քրմերը։ Մոտ 250-900 թթ․ – Մայա ցեղի ծաղկման դարաշրջան։ Մոտ 500 թ․ – Տեոտիհուականը բնակչության թվով դարձավ աշխարհի վեցերորդ քաղաքը։ | 117 թ․ – Կայսր Տրայանոսը առավելագույնս ընդարձակեց հռոմեական կայսրության սահմանները։ 395 թ․ – Հռոմեական կայսրությունը վերջնականապես բաժանվեց երկու մասի։ 476 թ․ Արևմտյան Հռոմեական կայսրության անկում։ | Մոտ 100 թ․ – Աքսումական կայսրության հզորացում։ Մոտ 500 թ․ – Բանտու ցեղը հասավ Հարավային Աֆրիկա։ |
| Տարեթիվ | Մերձավոր արևելք | Հարավային Ասիա | Հեռավոր արևելք |
|---|---|---|---|
| 10000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | Մոտ 10000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – բարեբեր Կիսալուսնում սկսեցին մշակել հողը։ | Մոտ 9000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ճապոնիայում սկիզբ առավ որսորդությունն ու ձկնորսությունը։ | |
| 5000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | Մոտ 3500 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Շումերները հայտնագործեցին անիվը։ Մոտ 3300 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Գրերի գյուտը Շամիրում։ Մոտ 2350 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Սարգոն Աքքադացին ստեղծեց աշխարհի առաջին կայսրությունը։ Մոտ 2000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հեթիթները բնակավայրեր հիմնեցին Անատոլիայում։ Մոտ 1792-1750 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Բաբելոնում Համմուրաբի թագավորի կառավարման շրջան։ 1400 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Առաջին այբուբենը ստեղծվեց Քանանում։ Մոտ 1250 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հրեաները հայտնվեցին Քանանում։ Մոտ 1200 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Փյունիկցիները դարձան հաջողակ ծովագնացներ և առևտրականներ։ | Մոտ 3500 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ինդոսի գետահովտում հեղագործները հիմնեցին բնակավայրեր։ Մոտ 2500-1800 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ինդոս գետահովտի բարգավաճման ժամանակաշրջան։ Մոտ 1500 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Արիական ցեղերը հայտնվեցին Ինդոս գետի հովտում։ | Մոտ 5000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Չինաստանում սկսեցին մշակել հողը։ Մոտ 2700 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ստեղծվեց առաջին մետաքսե գործվածքը։ Մոտ 1766-1027 – Չինաստանում կառավարեց Շանգ դինաստիան։ Մոտ 1400 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Չինացիները փորագրեցին գուշակության ճաներ։ |
| 1000 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | Մոտ 1000-663 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ասորական կայսրության կաղմավորում։ Մոտ 965-928 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Իսրայելում Սողոմոն թագավորի կառավարման տարիներ։ Մոտ 605-562 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Բաբելոնում Նաբուգոդոնոսոր թագավորի կառավարման տարիներ։ Մոտ 559-530 թ․ Ք․ ծ․ ա․– Պարսկաստանում Կյուրոս Երկրորդի կառավարման տարիներ։ Ստեղծվեց հզոր կայսրություն | Մոտ 560 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ծնվեց Սիդհարտհա Գաուտաման։ | 1027 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Չժոու դինաստիայի թագավորները հպատակեցին Չինաստանը։ 551 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ծնվեց Կոնֆուցիուսը։ |
| 500 թ․ Ք․ ծ․ ա․ | 490-479 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հունապարսկական պատերազմներ։ 331 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ալեքսանդր Մեծը պարտության մատնեց պարսիկներին։ 64 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հռոմեացիները զավթեցին Միջին Արևելքի մի մասը։ | 272-231 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Աշոկան կառավարեց Մաուրյան կայսրությունը։ | Մոտ 500 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ճապոնիայում սկսեցին մշակել հողը։ 481-221 թթ․ Ք․ ծ․ ա․ – Պայքարող թագավորությունների շրջան Չինաստանում։ 221 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Ցին Շի Հուանդին դարձավ Չինաստանի առաջին կայսրը։ 202 թ․ Ք․ ծ․ ա․ – Հան դինաստիայի կառավարման սկիզբը։ |
| 1 թ․ Ք․ ծ․ | Մոտ 29 թ․ – Հիսուս Քրիստոսի խաչելությունը։ | 320-535 թ․ – Գուպտա կայսրության տարիներ Հնդկաստանում | Մոտ 100 թ․ – Թղթի գյուտը Չինաստանում։ Մոտ 300 թ․ – Ճապոնիայում կառավարեց Յամատո ցեղը[2]։ |
2.Ներկայացնել 10 նոր հասկացությունների սահմանում:
Ք.Ծ.Ա-Քրիստոսի ծնունդից՝ 1 թ-ից առաջ
Ք.Ա.-Քրիստոսից առաջ
Մ.Թ.Ա-Մեր թվարկությունից առաջ:
3.Ներկայացնել, բնութագրել, «Հին աշխարհի պատմությունը» ուսումնասիրման ընթացքում տպավորված արքաներից մեկին;
Տիգրան Բ Արտաշեսյանը, առավել հայտնի է որպես Տիգրան Մեծ (մ․թ․ա․ մոտ 140, Արտաշատ, Այրարատ, Արտաշեսյանների թագավորություն — մ․թ․ա․ 55, Տիգրանակերտ, Աղձնիք, Մեծ Հայք), Մեծ Հայքի թագավորության արքա Արտաշեսյանների հարստությունից, որը կառավարել է մ․թ․ա․ 95 թվականից մինչև իր մահը՝ մ․թ․ա․ 55 թվականը։ Մ.թ.ա. 115-ին անժառանգ Արտավազդ Ա-ն, որը կարճատև պատերազմում պարտվել էր պարթևաց գահակալին, ստիպված է լինում եղբորորդուն՝ Տիգրանին, որպես պատանդ հանձնել հակառակորդի արքունիքին։ Վերջինս պատանդությունից վերադառնում է միայն մ․թ․ա․ 95 թվականին՝ հոր՝ Տիրան կամ Տիգրան Ա արքայի մահվամբ պայմանավորված։ Պատանդությունից ազատվելու դիմաց հայոց աշխարհաժողովը ստիպված է լինում Միհրդատ Բ-ին զիջել Մեծ Հայքի հարավ-արևելքում գտնվող «Յոթանասուն հովիտներ» կոչված տարածքը։
4.Ներկայացնել մշակութային ներկայացուցիչներից մեկին, ճարտարապետական կոթողներից որևիցե մեկի մասին:
Միքելանջելոն ծնվել է տոսկանական Կապրեզե քաղաքում, Արեցոյի մոտ, ֆլորենցիացի սնանկացած ազնվական Լոդովիկո Բուոնարոտիի ընտանիքում։ Դեռ վեց տարեկան հասակում զրկվել է մորից։ Մոտ 1485-1498 թվականներին Միքելանջելոն հաճախել է Ֆրանչեսկո դա Ուրբինոյի գիմնազիան։ Մանուկ հասակում ապրել ու դաստիարակվել է Ֆլորենցիայում, այնուհետև որոշ ժամանակ ապրել է Սետտինյանո քաղաքում։
5.Ներկայացնել մարդկային ձեռքբերումները:
Ալեքսանդր Մակեդոնացի
Ալեքսանդր Մակեդոնացին ծնվել է մ․թ․ա․ 356 թվականին Մակեդոնիայի մայրաքաղաք Պելլայում։ Ավանդության համաձայն՝ Ալեքսանդրը լույս աշխարհ է եկել այն գիշերը, երբ Հերոստրատոսն իր անունն անմահացնելու նպատակով հրկիզել է հին աշխարհի յոթ հրաշալիքներից Եփեսոսում գտնվող Արտեմիսի տաճարը։ Արդեն իսկ Ալեքսանդրի արշավանքների ժամանակ պարսից մոգերն այս համընկնումը մեկնաբանում էին որպես իրենց պետությանը սպառնացող աղետի կանխանշան։ Այնուամենայնիվ, հին աշխարհից մեզ հայտնի բոլոր լեգենդներն ու խորհրդանշաններն ուղեկցում էին անտիկ շրջանի հռչակավոր մարդկանց ծնունդն ու կյանքը, ուստի Ալեքսանդրի ծննդյան ամսաթվի այդօրինակ համընկնումը շատ հետազոտողներ երբեմն համարում են արհեստական։
Բարի գալուստ Անի Մինասյանի բլոգ 